روشی است که با استفاده از فرایند ها و تجهیزات مختلف جهت تصفیه فاضلاب برای تخلیه به چاه و آبیاری فضای سبز و یا استفاده مجدد آن برای خطوط تولید در کارخانجات است . تصفیه فاضلاب با روش های مختلف بیولوژیکی برای حذف و یا کاهش آلاینده های موجود در فاضلاب استفاده می شود . با توجه به کمبود آب در جهان تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از آن بسیار ضروری است .
فاضلاب چیست :
فاضلاب آب مصرف شده ای است که بوسیله انسان در اثر مصارف خانگی و یا فعالیت صنایع ، کارخانجات و کشاورزی و ... آلوده می شود و تخلیه آن به محیط زیست باعث آلوده شدن اکوسیستم و تخریب و صدمه زدن محیط زیست میشود . بیشترین مقدار فاضلاب از آب تشکیل شده است فاضلاب حاوی چربی و روغن ، مواد آلی ، عوامل بیماریزا و ... است .
هدف از تصفیه فاضلاب :
کمبود آب یکی از بزرگترین مشکلات در حال حاضر است و جمعیت زیادی در جهان به آب آشامیدنی دسترسی ندارند. در بسیاری از کشورها، از آب تصفیه نشده و یا حتی فاضلاب به طور گسترده در کشاورزی استفاده می شود. این یکی از بزرگترین مشکلات زیست محیطی در جهان است.تخلیه فاضلاب تصفیه نشده به رودخانه ها می تواند عواقب جدی برای سلامتی ایجاد کند. فاضلاب خانگی و شهری حاوی مقادیر زیادی مواد آلی و میکروارگانیسم‌های بیماریزا است و این میکروارگانیسم‌های عفونی قادر به انتشار بیماری‌های مختلفی مانند حصبه، اسهال خونی، اسهال، استفراغ هستند. فاضلاب تصفیه نشده همچنین حاوی گروهی از آلاینده ها است که برای انسان سمی هستند. این آلاینده های سمی به دو گروه عمده طبقه بندی می شوند: (1) آلودگی شیمیایی و (2) آلودگی میکروبی.
مزایای تصفیه فاضلاب :
یک سیستم تصفیه فاضلاب به حفاظت از محیط زیست و ایمن نگه داشتن آب و خاک به ما کمک می کند و باکتریهای بیماری زا را از بین می برد یکی از ویژگی های مهم سیستم تصفیه فاضلاب انتشار حداقل بو است . سیستم تصفیه فاضلاب باعث حذف فلزات سنگین و ترکیبات آلی می شود و در نهایت حتی میتوان از پساب تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز استفاده کرد .
انواع فاضلاب :
فاضلاب خانگی و سطحی ، فاضلاب صنعتی ، فاضلاب کشاورزی
فاضلاب خانگی به آب مصرفی خانواده در محل زندگی که شامل حمام ، سرویس بهداشتی ، پخت و پز و لباسشویی و ... گفته میشود . فاضلاب خانگی حاوی انواع مختلف شوینده ، چربی ، مواد آلی و انواع مواد جامد و معلق است .
فاضلاب صنعتی :
فاضلاب صنعتی حاوی ترکیبات شیمیایی و رنگ که بستگی به ماهیت خطوط تولید واحد صنعتی دارد .بنابراین اگر فاضلابهای صنعتی تصفیه نشوند باعث آلودگی زیست محیطی میشوند .
1- فاضلاب های ایجاد شده در خطوط تولید یک واحد صنعتی که دارای مواد شیمیایی و افزودنیهایی است که برای تولید محصول استفاده میشود است .
2-فاضلاب ایجاد شده در اثر شستشوی دستگاه ها و ماشین آلات خطوط تولید .
3-فاضلابهای ایجاد شده از حمام و سرویس بهداشتی که مشابه فاضلاب خانگی است .
ویژگی های فاضلاب صنعتی :
1-خاصیت اسیدی و یا قلیایی زیادی دارند
2-فاضلاب صنعتی حاوی ترکیبات شیمیایی و سمی و رنگ هستند
3-BOD,COD بالاتری نسبت به فاضلاب خانگی دارند
4- بعضی از فاضلابهای صنعتی دارای نمک هستند
تفاوت فاضلاب صنعتی با فاضلاب خانگی :
فاضلاب صنعتی حاوی ترکیبات شیمیایی و سمی ورنگ بسیار شدید تر از فاضلاب خانگی است .در فاضلاب صنعتی خاصیت اسیدی و قلیایی بسیار بیشتر از فاضلاب خانگی است .
تصفیه فاضلاب صنایع لبنی :
بیشتر کارخانه های صنایع لبنی بزرگ دارای تصفیه خانه فاضلاب برای مجموعه خود هستند . صنایع لبنی برای تولید محصول آب زیادی مصرف می کنند بنابراین فاضلاب زیادی را نیز تولید می کنند . میزان آلودگی و حجم فاضلاب به نوع محصولات آنها بستگی دارد .
منابع فاضلاب صنایع لبنی :
1-فاضلاب صنایع لبنی شامل فرآوری شیر خام و تولید محصولاتی مانند شیر ، کره ، پنیر، ماست ، شیر خشک ، بستنی و ... با استفاده از روش های پاستوریزه ، سرد کردن و گرم کردن است . این فاضلابها آلودگی زیادی ندارند و با ساده ترین تجهیزات آنها را می توان تصفیه و یا به محل تصفیه خانه منتقل گردد .
2-فاضلاب حاصل از شستن دستگاه ها و تجهیزات خط تولید
3-فاضلاب بهداشتی کارکنان و پرسنل مقیم مجموعه که مانند فاضلاب خانگی است و مستقیما وارد تصفیه خانه میشود .
4- فاضلاب رستوران و آشپزخانه که مستقیما وارد تصفیه خانه می شود .
5- فاضلاب خط تولید برای تولید محصول
تصفیه فاضلاب صنایع فولاد سازی :
صنعت فولاد سازی یکی از مهمترین صنایع در حال حاضر و آیند است . کارخانه های فولاد سازی برای تولید به مقدار بسیار زیادی آب برای خنک سازی استفاده می کنند . تبدیل شمش به میل گرد ، نبشی ، تیرآهن ، ورق در کارخانه های نورد نیازمند مراحل گرم و سرد کردن است . در کارخانه های نورد فولاد برای خنک کردن و روان کننده غلطک ها و سایر تجهیزات استفاده میشود . پساب ناشی از خط تولید کارخانه های فولاد سازی شامل روغن هیدرولیک ، براده آهن ، گریس ، ذرات معلق هستند . در کارخانه های آبکاری و تولید ورق گالوانیزه برای از بین بردن زنگ زدگی و آماده سازی سطح از اسید سولفوریک و اسید کلریدریک استفاده میشود .
تصفیه فاضلاب نساجی :
در صنایع نساجی برای تولید محصول آب زیادی مصرف می شود و یکی از پرمصرف ترین صنایع در مصرف آب هستند بنابراین در فرآیند های گوناگون مقدار زیادی فاضلاب تولید می شود . آلودگی مهم و اصلی فاضلاب در صنایع نساجی مربوط به بخش رنگرزی و تکمیل است . بر اساس قوانین محیط زیست شرکتهای نساجی ملزم به کاهش فاضلاب تولیدی خود و کم کردن غلظت مواد خطرناک و حذف رنگ و ایجاد تصفیه خانه مستقل هستند . کارخانه های نساجی به دلیل تنوع در محصولات خود ، بدون آزمایش و آنالیز دقیق فاضلاب نمی توان از یک فرآیند ثابت برای طراحی تصفیه خانه فاضلاب استفاده کرد.